'Opkijken naar iets waar men op neerkijkt'
| Kijk MEE met scholier Ot Lesley, pas jaren na de bouw geboren |
Bijna zouden we vergeten dat inmiddels ruim een kwart van de mensen op de wereld ná de bouw van Zwolle-Meeden-Eemshaven geboren is. Zoals Ot Lesley uit Zwolle. Hoe kijken zij er tegenaan?
'Twintig jaar terug kijken kan ik niet want ik ben jaren na de bouw geboren. Ik heb er geen speciale herinnering aan en ik maak weinig foto's. Dat ik hier toch ook iets mag vertellen is bijzonder want zo zijn de mensen van na de bouw er ook weer deelgenoot van.
Hoogspanning als erfgoed
'Van iedereen word van alles gevonden door andere mensen. Volgens mijn broer ben ik een onhandige stuiterbal en geen schrijver of fotograaf. Hij heeft gelijk want ik ben een kijker. Het aangezicht van een lijn of station in het landschap zegt me meer dan de techniek. Ik hou van duidelijke dingen waar je naar kan kijken en waar je aan mag zitten. Daar houdt iedere jongen natuurlijk van maar het gaat nu niet over mooie vrouwen.
De stroomwereld is onbegrijpelijk ingewikkeld maar hoogspanningslijnen verstoppen niks. Je kan dwars door ze heen kijken, precies zien wat ze doen en hoe ze dat doen.
'Hoogspanningslijnen zijn overal in alle landen en continenten. Het hoort bij deze tijd zoals schoorstenen in 1850 en kerken in de middeleeuwen. Overal vind je ze terug, in films en op foto’s en op kaarten en zelfs op de achtergronden van boeken en albums en posters. Soms zijn ze toevallig aanwezig maar meestal worden ze gebruikt om een sfeer te maken. Vaak negatief als een sfeer van kracht en angst of onbegrip waarmee mensen of dieren klein en nietig moeten lijken. Zo krijgen mensen een beeld van hoogspanning als iets griezeligs. Frankenstein wekt er monsters mee tot leven en ook in reclames worden hoogspanningsmasten boos gebruikt. Dat vind ik stom want een nuts voorziening verdient beter.
'Ook ik ben ooit bang gemaakt. Ik herinner me als kleutertje een scene uit die rare doodenge kinderfilm Watership Down, met een hoogspanningsmast van onderaf gezien waarin de mast begint te torsen en te wringen en het lattenwerk verandert in grijpende klauwen. Wat was ik bang. Ik heb als klein jongetje heel lang niet meer onder een hoogspanningsmast durven staan.
'Maar hoe ze ook gebruikt worden, iedereen herkent ze meteen. Dat maakt het leuk om erin geïnteresseerd te zijn. Dingen die iedereen kent maar bijna niemand echt naar kijkt zijn de leukste om iets vanaf te weten.
'Meeden Eemshaven is heel massief en wat topzwaar. Maar ik moet de eerste mastengek nog vinden die Zwolle Meeden niet mooi vindt. Er is iets gedaan waardoor de mast “klopt” en een fijne aanblik geeft ondanks dat hij super groot is. Jammer genoeg is dat bij de hoekmasten minder.
Te laat
'Ik denk dat alle mastengekken van jonger dan 30 de gedachte kennen die mij wel eens verdrietig maakt: wij zijn te laat geboren. In elk geval in Nederland want hoogspanning is een gave interesse maar vakwerk is verbannen en in de verdom hoek gezet. Dat is irritant want van iets dat je mooi vindt wil je graag deel uit kunnen maken. Stel je voor hoe het ooit was om te helpen bouwen en aanleggen van nieuwe zichtbare lijnen? Al was het maar schroeven aandraaien met rotweer, je deed iets dat er toe deed en dat belangrijk was.
'Lijnen met mooie masten en stoere kabels waar je naar kan wijzen en trots op kan zijn. Ze waren nooit onomstreden maar waarvan je vroeger wel aan iedereen kon uitleggen waarom we ze nodig hebben. Maar mijn tijd is die van grondkabels. Draden die niemand ziet. Wat moet je daar nou mee. Leuk hoor als je ooit bij een of ander kabel paaltje in de berm staat en dan tegen je kleinkinderen moet zeggen “kijk eens pietertje, opa heeft nog aan deze grondkabel meegeholpen, vind je hem niet mooi?”
'Als er iets is dat deze tijd tekent dan is het wel dat alles onzichtbaar moet zijn. Eigenlijk alles wat van na 1900 is en in het landschap staat verpest dat landschap zeggen ze nu. Mensen juichen als er weer een hoogspanningslijn aan stukken geknipt wordt en verklaren je gek als je zegt dat je ze eigenlijk wel mooi vindt in het landschap. Mastengek ben je voor het leven maar voor mij is het weggemoffel van nu wel een sterke reden om niet ook in dit vakgebied te willen gaan werken. Ik wil kunnen zien wat ik doe. De grafische sector of entertainment vind ik daarom leuker voor werk en dan zal hoogspanning gewoon een mooie hobby blijven.
'Het oprichten en optuigen van een hoog object heeft iets moois en het slopen heeft juist iets droevigs. Veel mensen kunnen er niet tegen om te zien hoe een grote oude boom omver wordt getrokken of tak voor tak geveld wordt. Dat heb ik ook een beetje met hoogspanningsmasten ook al is het maar metaal.
'Liever zie ik ze zelf verzekerd hun kabels dragen. Juist grote dingen geven het saaie platte land vorm.
'Van alles wat er omhoog steekt is hoogspanning het leukste van allemaal. Altijd hetzelfde idee, maar toch op duizenden manieren anders. Van heel groot tot juist piepklein, van nieuw tot stok oud, overal en altijd.
|
'Hoogspanningslijnen verbinden de wereld en ze verbinden ons allemaal via ieders stopcontact. Wie of wat je ook bent. Dat vind ik altijd een leuke gedachte. |
Zwolle-Meeden-Eemshaven als twee-eenheid
'Ook mastengekken vinden niet alles mooi hoor. Wat er vorig jaar vlakbij mijn huis gebeurde met een 110 kV reconstructie bij Hessenweg was schrikken. Dan verslik je je in je cola en denk je holy moly had de architect hier zijn schoonmoeder naast wonen ofzo?
'Maar het komt ook voor dat een mast ontwerp er zelfs voor een hoogspanningsmast er echt uit springt van mooiheid! En dan komen we weer bij Zwolle Meeden Eemshaven. Ik ben in Zwolle geboren en ken de grote lijnen van het Oostring ontwerp en ook het ontwerp van Zwolle Meeden. Ze kunnen ongeveer hetzelfde maar ik vind Zwolle Meeden Eemshaven mooier vorm gegeven. Stoerder en trotser dan de Oostring, minder onhandig en als het ware een volgende stap in de evolutie. En de hele lijn Zwolle Meeden Eemshaven heeft als project een soort twee eenheid. Meeden Eemshaven heeft iets bruuts en Zwolle Meeden heeft dus iets trots. Maar ze horen bij elkaar, als de een er niet was zou de ander heel eenzaam zijn. En nu zijn ze samen de vorm van het project dat 380 kV naar noord Nederland bracht zoals dat op de voorpagina staat.
'Hoe het precies komt dat deze masten trots lijken weet ik niet goed maar de ontwerper heeft echt iets heel erg goed gedaan. Het is jammer dat we niet weten wie het is want ik weet zeker dat er een paar mensen zijn die hem graag eens zouden willen danken voor deze heel mooie masten.'
Zwolle, april 2016